อินเทอร์เน็ต

องค์ประกอบระบบอินเทอร์เน็ต

อินเทอร์เน็ต (Internet) คือ ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์อย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นเครือข่ายคอมพิวเตอร์ นาดยักษ์ที่เชื่อมต่อกันทั่วโลก โดยมีมาตรฐานการรับส่งข้อมูลระหว่างกันเป็นหนึ่งเดียว คอมพิวเตอร์แต่ละ เรื่องสามารถรับส่งข้อมูลในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ตัวอักษร ภาพ และเสียงได้ รวมทั้งสามารถที่จะทําการ คนหาข้อมูลจากที่ต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว

อินเทอร์เน็ต ประกอบไปด้วยองค์ประกอบ 2 ส่วน คือ 1. เครือข่ายที่เชื่อมคอมพิวเตอร์เข้าด้วยกัน และ

2. ข้อมูลที่คอมพิวเตอร์แต่ละเครื่องเก็บเอาไว้ พร้อมกับมีความสามารถที่ช่วยให้เราค้นหาข้อมูล ต้องการได้ในเวลาอันสั้น

ฉะนั้นอินเทอร์เน็ตจึงมีประโยชน์สําหรับยุคสังคมข่าวสารอย่างเช่นปัจจุบันอย่างมาก ถ้าขาดสิ่งใด หนึ่งไปอินเทอร์เน็ตก็แทบจะไม่มีประโยชน์อะไรเลย เช่น ถ้ามีแต่เครือข่ายคอมพิวเตอร์เพียงอย่างเดียว ขาดข้อมูลที่มีประโยชน์ หรือไม่สามารถค้นหาข้อมูลที่ต้องการจากเครือข่ายนั้นได้ ก็จะไม่ได้อะไรจาก อขาย ในทางกลับกัน ถ้ามีข้อมูลมากมาย แต่มีคอมพิวเตอร์ไม่กี่เครื่องเท่านั้นที่สามารถเรียกใช้งานข้อมูล

สาเหล่านั้นย่อมไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ใด ๆ ให้เท่าที่ควร

ในทางกลับกัน ถ้ามีข้อมูลมากมาย แต่มีคอมพิวเตอร์ไม่กี่เครื่องเท่านั้นที่สามารถเรียกใช้งานข้อมูล เพราะขาดระบบเครือข่ายที่ดี ข้อมูลเหล่านั้นย่อมไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ใด ๆ ให้เท่าที่ควร

สิ่งสําคัญอีกอย่างหนึ่งที่จะกล่าวถึง คือ อินเทอร์เน็ตมีมาตรฐานการรับส่งข้อมูลที่ชัดเจนและเป็น วันหนึ่งอันเดียวกัน ทําให้การเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์คนละชนิด คนละแบบ เป็นไปได้อย่างง่ายดาย ไม่ว่าจะ เป็นเมนเฟรมคอมพิวเตอร์ มินิคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลชนิดต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น PC แมคอินทอช หรือเครื่องแบบใด ๆ ก็ตาม ซึ่งโดยทั่วไปแล้วคอมพิวเตอร์ที่ประกอบกันเข้าเป็นเครือข่ายหลักของอินเทอร์เน็ต มักจะเป็นระบบเครือขายของมินิคอมพิวเตอร์หรือระบบเครือข่ายท้องถิ่น (Local Area Network หรือ LA) และเครือข่ายของเมนเฟรมคอมพิวเตอร์ บางคนจึงเรียกอินเทอร์เน็ตว่าเป็น “เครือข่ายของเครือข่าย คอมพิวเตอร์” (Network of Networks) ส่วนคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลทั้งหลายนั้นมักจะไม่ได้ต่ออยู่กับ อินเทอร์เน็ตตลอดเวลา เพียงแต่เชื่อมต่อเข้าไปเป็นครั้งคราวตามความต้องการใช้งานเท่านั้น

แต่ความหมายของอินเทอร์เน็ตคงไม่ใช่เพียงแค่นี้ ยังมีความหมายกว้างขวางเกินกว่าที่กล่าวมา บางคนมากมายนัก และเนื่องจากอินเทอร์เน็ตมีการขยายตัวอย่างรวดเร็วและมีการปรับปรุงอยู่ตลอดเวลา ตามเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไป ทั้งนี้ยังขึ้นอยู่กับมุมมองของแต่ละคนที่เป็นผู้ใช้ของอินเทอร์เน็ตอีกด้วย

เข้บางคนอาจมองว่าเป็นแหล่งข้อมูลบันเทิงมหาศาลในเรื่องต่าง ๆ เช่น รายการภาพยนตร์ การเลือกซื้อ สินค้า โปรแกรมการท่องเที่ยวต่าง ๆ ฯลฯ บางคนอาจมองว่าเป็นห้องสังคมศาสตร์ และบางคนอาจมองว่า อินเทอร์เน็ตเป็นเครือข่ายที่ให้เข้าไปใช้งานคอมพิวเตอร์เครื่องอื่นจากระยะไกลได้ พร้อมกับรับ-ส่งข้อความ กับผู้อื่นผ่านทางจดหมายอิเล็กทรอนิกส์หรือ E-mail นั่นเอง แต่จากคําตอบที่ว่าอินเทอร์เน็ตเป็นเครือข่าย คอมพิวเตอร์ที่รับส่งข้อมูลได้หลายรูปแบบ และมีความสามารถที่ช่วยในการค้นหาข้อมูลได้ในเวลาอัน รวดเร็วนี้ คงพอจะทําให้สามารถมองเห็นภาพของอินเทอร์เน็ตได้กว้างขวางขึ้น สําหรับบริการต่าง ๆ ของ อินเทอร์เน็ตนั้นมีอยู่มากมายหลายด้าน

เพราะสังคมทุกวันนี้เป็นยุคของข่าวสารข้อมูล การสื่อสารในรูปแบบต่าง ๆ ถูกพัฒนาขึ้นให้คนเรา สื่อสารถึงกันได้ง่ายและสะดวกขึ้นมากกว่าแต่ก่อน ความสามารถที่จะสื่อสารถึงกันด้วยคําพูดผ่านทางโทรศัพท์ อย่างอดีตคงจะไม่เป็นการเพียงพออีกต่อไป ความต้องการของคนเรามีมากกว่านั้น เช่น ต้องการเห็นภาพมาย พร้อมเสียง และข้อความที่เป็นตัวอักษร รวมทั้งข้อมูลคอมพิวเตอร์ ซึ่งอินเทอร์เน็ตสามารถทําได้จึงเข้ามา มีบทบาทมากในปัจจุบันนี้

เมื่อทําการเชื่อมต่อเข้ากับเครือข่ายของระบบอินเทอร์เน็ตแล้ว จะทําให้สามารถติดต่อสื่อสารกับ อน มว่าผู้นั้นจะอยู่ ณ ที่แห่งใดบนโลกก็สามารถที่จะส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ไปหากันได้ หรือจะเข้าไป การคนคว่าหาข้อมูลที่อยู่ในแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ได้ภายในเวลาไม่กี่นาที โดยไม่จําเป็นที่จะต้องเดินทางไป

ออนน ๆ ควยตนเอง เพียงแค่นั่งอยู่ที่บ้านหรือที่ทํางานก็สามารถที่จะทําได้ ความสะดวกสบาย และมีประสิทธิภาพเช่นนี้เป็นสิ่งที่ไม่เคยทําได้มาก่อน นอกจากนี้ ค่าใช้จ่ายของการใช้งานก็นับว่าถูกกว่าวิธีอื่น เมื่อเทียบกับการติดต่อทางโทรศัพท์ การส่งโทรสาร และการส่งข้อมูลผ่านโมเด็มโดยตรงกับปลายทางแล้ว การใช้งานผ่านระบบอินเทอร์เน็ตนี้มีค่าใช้จ่ายที่ถูกกว่ามากหลายเท่าตัว นี่ก็เป็นอีกเหตุผลหลักที่ว่าทําไม ถึงหันมาใช้ระบบอินเทอร์เน็ตกันมากขึ้น อินเทอร์เน็ตจึงนับว่าเป็นการปฏิวัติสังคมข่าวสารครั้งใหญ่ที่สุดใน ยุดปัจจุบันนี้

การสื่อสารผ่านอินเทอร์เน็ตนั้นมีความคล่องตัวเช่นเดียวกับการใช้โทรสาร คือ ถ้ามีบริการโทรศัพท์ เข้าไปถึง ก็สามารถที่จะใช้คอมพิวเตอร์กับโมเด็มต่อเข้ากับเครือข่ายของระบบอินเทอร์เน็ตได้เสมอ อย่างไร เก็ตาม ถ้าเปรียบเทียบการใช้งานอินเทอร์เน็ตกับบริการสื่อสารต่าง ๆ ในประเทศ เช่น โทรสาร การส่งข้อมูล ผ่านโมเด็ม อินเทอร์เน็ตอาจไม่เหมาะหรืออาจมีค่าใช้จ่ายไม่ถูกไปกว่าบริการเหล่านั้น แต่ถ้ามองถึงความสามารถ ที่เพิ่มขึ้นในแง่การติดต่อสื่อสารข้อมูลหลายรูปแบบ เช่น ตัวอักษร ภาพ และข้อมูล คอมพิวเตอร์ต่าง ๆ รวมทั้ง การติดต่อไปยังเครือข่ายในต่างประเทศแล้ว การใช้บริการผ่านอินเทอร์เน็ตจะมีข้อได้เปรียบที่มากกว่าอย่าง เห็นได้ชัด และมีราคาถูกมากกว่า

มาตรฐานการสื่อสารด้านอินเทอร์เน็ต

โพรโตคอล (Protocol) คือ ตัวกลาง หรือภาษากลางที่ใช้เป็นมาตรฐานสําหรับการสื่อสารในระบบ เครือข่ายอินเทอร์เน็ต เพื่อใช้ติดต่อสื่อสารเชื่อมโยงกันระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์นับร้อยล้านเครื่อง ซึ่ง แต่ละเครื่องมีความแตกต่างกันทั้งรุ่นและขนาดของคอมพิวเตอร์ ถ้าขาดโพรโตคอลก็จะไม่สามารถที่จะ ติดต่อสื่อสารให้เข้าใจกันได้ เพราะฉะนั้นโพรโตคอลก็เปรียบเหมือนเป็นล่ามที่ใช้แปลภาษาของระบบเครือข่าย อินเทอร์เน็ต มาตรฐานนี้เรียกว่า TCP IP การทํางานของ TCP/IP จะแบ่งข้อมูลที่จะส่งออกเป็นส่วนย่อย ๆ เรียกว่า แพ็กเก็ต (Packet) แล้วส่งไปตามเส้นทางต่าง ๆ ในเครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยจะกระจายแพ็กเก็ต ออกไปหลายเส้นทาง แพ็กเก็ตเหล่านี้จะไปรวมกันที่ปลายทาง และถูกนํามาประกอบรวมกันเป็นข้อมูลที่ สมบูรณ์อีกครั้ง

ไอพีแอดเดรส (IP Address) คือ หมายเลขประจําเครื่องคอมพิวเตอร์ ซึ่งประกอบด้วยตัวเลข 4 ชุด มีเครื่องหมายจุด (.) ขึ้นระหว่างชุด เช่น 193.167.15.1 เป็นต้น ตัวเลขแต่ละชุดจะมีค่าได้ตั้งแต่ 0-255 คอมพิวเตอร์ ที่มีไอพีแอดเดรสเป็นของตัวเองและใช้เป็นที่เก็บเว็บเพจเราเรียกว่า เซิร์ฟเวอร์ (Server) หรือโฮสต์ (Host) ส่วนองค์กรหรือผู้ควบคุมดูแลและจัดสรรหมายเลขไอพีแอดเดรส เราเรียกว่า อินเทอร์นิก InterNIC)หมายเลข IP Address ที่ใช้กันทุกวันนี้ คือ Internet Protocol Version 4 (IPv4) ทั้งนี้การขยายตัว ของเครือข่ายอินเทอร์เน็ตในช่วงที่ผ่านมามีอัตราการเติบโตอย่างรวดเร็ว พบว่าจํานวนหมายเลข IP Address ของ IPv4 กําลังจะถูกใช้หมดไป ไม่เพียงพอกับการใช้งานอินเทอร์เน็ตในอนาคต จึงได้มีการพัฒนา อินเทอร์เน็ตโพรโตคอลรุ่นใหม่ขึ้น คือ รุ่นที่หก (Internet Protocol Version 6 ; IPv6) เพื่อทดแทนอินเทอร์เน็ต

โปรโตคอล การปรับปรุงที่ชัดเจนของ IPv6 คือ ความยาวแอดเดรสที่เปลี่ยนจาก 32 บิต เป็น 128 บิต และวัตถุประสงค์ของการปรับปรุงเพื่อปรับปรุงโครงสร้างของตัวโพรโตคอล ให้รองรับหมายเลขแอดเดรส

และรงคุณลักษณะอื่น ๆ อีกหลายประการ ทั้งในแง่ของประสิทธิภาพ และความปลอดภัย รองรับระบบแอพพลิเคชั่น (Application) ใหม่ ๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต และเพิ่มประสิทธิภาพในการ

เอ แอดวานสt ให้ดีขึ้น ทําให้สามารถตอบสนองต่อการขยายตัวและความต้องการใช้งาน เพราะในแถบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตในอนาคตได้เป็นอย่างดี

โดเมนเนม (Domain Name) หมายถึง ชื่อที่ใช้ระบุลงในคอมพิวเตอร์ ใช้แทนไอพีแอดเดรสที่

แต่กะเกและนจะมีชื่อไม่ซ้ํากัน และมักจะถูกตั้งให้คล้ายกับชื่อของบริษัทหน่วยงาน หรือองค์กร ในห้การยอง เพื่อความสะดวกในการจดจําชื่อ

โดเมนเนมเอิร์ฟเวอร์ (Domain Name Server หรือ DNS) ทําหน้าที่ในการแปลงโดเมนเนม ในไอทีแอตเดรส หรือทํากลับกันได้ นอกจากนี้ยังมีฟังก์ชั่นเพิ่มเติมอื่นๆ อีก เช่น แจ้งชื่อของอีเมล์ ว่าพแวอร์ใน Dยกกอก ที่รับผิดชอบด้วย ในระบบ DN5 จะมีการกําหนด Namาอ Space ที่มีกฎเกณฑ์ งรัดเจน มีกลไกการเก็บข้อมูลเป็นฐานข้อมูลแบบกระจาย ทํางานในลักษณะของไคลเอนต์เซิร์ฟเวอร์

อินเทอร์เน็ตในปัจจุบัน

ในเทอร์เน็ตเป็นกลุ่มเครือข่ายที่มีหลายองค์กรช่วยดูแลและบริหารงาน โดยมีเอ็นเอสเอฟเป็นอาคาร ที่มีบทบาทสําคัญเป็นอย่างยิ่ง ในอินเทอร์เน็ตมีคณะทํางานที่รับผิดชอบบริหารเครือข่ายโดยรวม เช่น

(Interาat Society) ทําหน้าที่ดําเนินกิจการตามวัตถุประสงค์หลักของอินเทอร์เน็ต ภายใน 5 ปี สามานย่อยหลายกลุ่ม เช่น AB (Internet Architecture Board) ทําหน้าที่พิจารณาอนุมัติมาตรฐาน ก็จะนอินเทอร์เน็ต IETF (Internet Engineering Task Force) ทําหน้าที่พัฒนามาตรฐานที่ใช้กับ อินเทอร์เน็ต และส่งต่อไปให้ ISOC พิจารณาอนุมัติทั้ง ISOC และ IFIF เป็นกลุ่มที่ดําเนินงานโดยผู้เป็น อาสาสมัครทั้งหมด อินเทอร์เน็ตได้เปลี่ยนสภาพจากเครือข่ายเพื่อการวิจัยไปเป็นเครือข่าย “มวลชน” มี เช้แราบทุกกลุ่มกระจายอยู่ทั่วโลก จนสามารถกล่าวได้ว่าอินเทอร์เน็ตเป็นเครือข่ายแห่งยุคโลกาภิวัตน์ Globaration) ที่เชื่อมโยงเข้าเป็นหนึ่งเดียว

ประโยชน์ของระบบอินเทอร์เน็ต

อนแรกคร์เน็ต คือ เครือข่ายที่ครอบคลุมไปทั่วโลก พร้อมกับมีข้อมูลที่มากมายมหาศาลทุกประเภท ได้ค้นคว้าและรับส่งข้อมูลไปมาระหว่างกันได้ แต่เพียงเท่านั้นคงยังไม่ทําให้เห็นถึงประโยชน์ของ อินเทอร์เน็ตมากนัก ประโยชน์ของอินเทอร์เน็ตมีมากมายหลายด้านต่าง ๆ กัน ดังนี้

1. ด้านการศึกษา สามารถที่จะต่อเข้าไปยังระบบอินเทอร์เน็ตเพื่อค้นคว้าหาข้อมูลต่าง ๆ ได้ ไม่ เป็นข้อมูลทางวิชาการจากที่ต่าง ๆ ซึ่งในกรณีนี้อินเทอร์เน็ตจะทําหน้าที่เหมือนห้องสมุดขนาดยักษ์

เราต้องการมาให้ถึงบนจอคอมพิวเตอร์ที่บ้านหรือที่ทํางานได้ภายในเวลาไม่กี่วินาทีจาก แหล่งข้อมูลทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลด้านวิทยาศาสตร์ วิศวกรรม ศิลปกรรม สังคมศาสตร์ กฎหมายและ อื่น ๆ นักวิจัยอาจสั่งให้เปอร์คอมพิวเตอร์ของมหาวิทยาลัยทําการประมวลผลข้อมูลของตนแล้วส่งรายงาน กลับมาให้ได้ แม้ว่าเขาจะอยู่ในห้องทดลองที่อย่าห่างออกไปหลายพันกิโลเมตร โดยใช้บริการของอินเทอร์เน็ต นักศึกษาในมหาวิทยาลัยสามารถติดต่อกับมหาวิทยาลัยอื่น ๆ เพื่อค้นหาข้อมูลที่กําลังศึกษาอยู่ได้ ทั้ง ข้อมูลที่เป็นตัวอักษร ภาพและเสียง หรือมัลติมีเดียต่าง ๆ

2. ด้านการรับส่งข่าวสาร ผู้ใช้ที่ต่อเข้ากับอินเทอร์เน็ตสามารถรับส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ หรือ - กาail กับผู้ใช้คนอื่น ๆ ทั่วโลกในเวลาอันรวดเร็วได้โดยมีค่าใช้จ่ายต่ํามาก เมื่อเทียบกับการส่งจดหมายหรือ ส่งข้อมูลวิธีอื่น ๆ นอกจากนั้นยังอาจส่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น แฟ้มข้อมูล รูปภาพ ไป จนถึงข้อมูลแบบมัลติมีเดียที่เป็นภาพและเสียงได้อีกด้วย หรืออาจก็อปปีแฟ้มข้อมูลที่เป็นโปรแกรม คอมพิวเตอร์ซึ่งแจกฟรีจากที่ต่าง ๆ มาทดลองใช้งานก็ได้

3. ด้านธุรกิจการค้า อินเทอร์เน็ตมีบริการในรูปแบบของการซื้อขายสินค้าผ่านคอมพิวเตอร์ หรือ Teleshoppig สามารถที่จะเลือกดูสินค้าพร้อมทั้งคุณสมบัติต่าง ๆ ผ่านจอคอมพิวเตอร์แล้วสั่งซื้อ และจ่ายเงินด้วยบัตรเครดิตได้ทันที นับเป็นความสะดวกรวดเร็วมาก สินค้าที่มีจําหน่ายก็มีครบทุกประเภท เหมือนกับห้างสรรพสินค้าใหญ่ ๆ บริษัทต่าง ๆ จึงมีการลงโฆษณาขายสินค้าผ่านทางอินเทอร์เน็ตกันมาก ขึ้น ทําให้ธุรกิจลักษณะนี้มีเพิ่มขึ้นเป็นลําดับ นับเป็นการใช้งานอินเทอร์เน็ตเชิงพาณิชย์อย่างจริงจังจน บางแห่งถึงกับจัดทําแค็ตตาล็อกอิเล็กทรอนิกส์เตรียมไว้ให้ลูกค้าเลือกซื้อสินค้าก็มี อย่างไรก็ตาม การซื้อ สินค้าผ่านอินเทอร์เน็ตนี้จะสะดวกสําหรับผู้ที่มีบัตรเครดิต ส่วนผู้ที่ไม่มีก็ทําได้ลําบาก ถ้าเป็นสินค้าที่สั่งซื้อ จากผู้ขายที่อยู่ต่างประเทศ สําหรับในประเทศไทยการซื้อสินค้าแบบนี้ยังไม่เป็นที่นิยมแพร่หลายมากนัก นอกจากนี้ ผู้ใช้ที่เป็นบริษัทหรือองค์กรต่าง ๆ ก็สามารถเปิดให้บริการและสนับสนุนลูกค้าของตนผ่านอินเทอร์เน็ตได้ เช่น การตอบคําถามหรือข้อสงสัยต่าง ๆ ให้คําแนะนํา รวมถึงการให้ข่าวสารใหม่ ๆ แก่ ลูกค้าได้ รวมทั้งถ้าเป็นสินค้าที่เกี่ยวกับซอฟต์แวร์หรือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ก็อาจแจกจ่ายตัวโปรแกรม ทั้งตัวจริง ตัวทดลอง (Demo) ตัวแก้ไข (Patch or Fix) และแม้กระทั่งเวอร์ชั่นใหม่ ๆ ผ่านทางอินเทอร์เน็ต ได้โดยตรงอีกด้วย

4. ทางด้านบันเทิง ซึ่งถือว่าเป็นประโยชน์ที่ผู้ใช้ได้รับมากที่สุดด้านหนึ่ง นอกจากความบันเทิง แล้วยังเป็นการพักผ่อนหย่อนใจหรือสันทนาการ เช่น การเลือกอ่านวารสารต่าง ๆ ที่ชื่นชอบผ่าน อินเทอร์เน็ตหรือที่เรียกกันว่าเป็น Magazine แบบ Online รวมถึงหนังสือพิมพ์และข่าวสารอื่น ๆ โดยมี ภาพประกอบบนจอคอมพิวเตอร์เหมือนกับปกที่ดูอยู่ทุกวันเกือบทุกประการ ซึ่งขณะนี้มีบริการรับสมัคร สมาชิกผ่านอินเทอร์เน็ตและให้สมาชิกเรียกดูวารสารได้ตามที่สมัคร ผู้ผลิตวิดีโอ ภาพยนตร์ลงโฆษณาและ ตัวอย่างหนังใหม่ ๆ ในอินเทอร์เน็ตให้ผู้สนใจก็อปปีแฟ้มข้อมูลที่เป็นตัวอย่างหนังสือหรือภาพเคลื่อนไหวและ เสียงไปดูได้ด้วย ซึ่งนับเป็นบริการที่น่าสนใจไม่น้อย จะเห็นได้ว่าอินเทอร์เน็ตได้ปฏิวัติสังคมข่าวสารให้

พัฒนารุดหน้าไปมากและให้ประโยชน์กับผู้ใช้อย่างมากมายมหาศาล อาจกล่าวได้ว่าในยุคต่อไปอาจไม่มี คอมพิวเตอร์เครื่องใดที่ไม่ได้ต่อเข้าสู่อินเทอร์เน็ต และบริการต่าง ๆ บนอินเทอร์เน็ตก็มีการพัฒนาให้ดีขึ้น ตามเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไปด้วย

บริการต่าง ๆ ในระบบอินเทอร์เน็ต

เครือข่ายอินเทอร์เน็ต เป็นเครือข่ายที่มีการเชื่อมโยงกันไปทั่วโลก ในแต่ละเครือข่ายก็จะมีเครื่อง คอมพิวเตอร์ที่ทําหน้าที่เป็นผู้ใช้บริการ ซึ่งอาจจะเรียกว่าเป็น เซิร์ฟเวอร์ (Server) หรือ โฮสต์ (Host) เชื่อมต่อ อยู่เป็นจํานวนมาก ระบบคอมพิวเตอร์เหล่านี้จะให้บริการต่าง ๆ แล้วแต่ลักษณะและจุดประสงค์ที่เจ้าของ เครือข่ายนั้นหรือเจ้าของระบบคอมพิวเตอร์นั้นตั้งขึ้นในอดีตมักมีเฉพาะบริการเรื่องข้อมูลข่าวสารและ โปรแกรมที่ใช้ในแวดวงการศึกษาวิจัยเป็นหลัก แต่ในปัจจุบันก็ได้ขยายเข้าสู่เรื่องของการค้าและธุรกิจแทบ จะทุกด้าน บริการต่าง ๆ บนอินเทอร์เน็ตโดยสามารถแบ่งได้เป็นหมวดได้ดังนี้

1. เวิลด์ไวด์เว็บ (World Wide Web : WWW)

เวิลด์ไวด์เว็บ หรือเครือข่ายใยแมงมุม คือ บริการค้นหาและแสดงข้อมูลแบบมัลติมีเดียบน อินเทอร์เน็ตทุกประเภท ซึ่งข้อมูลและสารสนเทศอาจจัดอยู่ในรูปแบบของข้อความ รูปภาพ เสียง หรือ วิดีโอก็ได้ ข้อดีของบริการประเภทนี้คือ สามารถเชื่อมโยงไปยังเว็บเพจหน้าอื่น หรือเว็บไซต์อื่นได้ง่าย เพราะใช้วิธีการของไฮเปอร์เท็กซ์ (Hypertext) กล่าวคือ จะมีข้อความหรือรูปภาพที่สามารถเชื่อมโยงไปยัง เอกสารหรือข้อมูลอื่น ๆ ได้โดยตรง โดยมีการทํางานแบบไคลเอนท์/เซิร์ฟเวอร์ (Client/Server) ซึ่งผู้ใช้ สามารถค้นหาข้อมูลจากเครื่องที่ให้บริการซึ่งเรียกว่า เว็บเซิร์ฟเวอร์ โดยอาศัยโปรแกรมที่ใช้ดข้อมูลเว็บ เบราว์เซอร์ (Web Browser) เช่น WWWW.sanook.com ที่สามารถค้นหาและเชื่อมโยงไปส่ข้อมูลต่าง ๆ ได้ เช่น ข่าว วาไรตี้ เกมส์ กีฬา เป็นต้น

2.จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ หรือนิยมเรียกกันทั่วไปว่า “อีเมล์” (E-mai) เป็นรูปแบบการติดต่อสื่อสาร ระหว่างกันและกันบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต มีประสิทธิภาพมากที่สุด สามารถส่งข้อความไปยังสมาชิกที่ ติดต่อด้วย โดยใช้เวลาเพียงไม่กี่นาที และสามารถแนบไฟล์ข้อมูลไปพร้อมกับจดหมายได้อีกด้วย ในการ รับ-ส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์นั้นจะต้องมีที่อยู่ในการจัดส่งเช่นเดียวกับการส่งจดหมายปกติ ซึ่งที่อยู่ของ จดหมายอิเล็กทรอนิกส์เรียกว่า E-mail Address

3. การโอนย้ายข้อมูล (FTP : File Transfer Protocol)

เป็นรูปแบบการติดต่อสื่อสารข้อมูลบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตอีกรูปแบบหนึ่ง ใช้สําหรับการ โอนย้ายข้อมูลระหว่างผู้ใช้โปรแกรม FTP กับ FTP Server การโอนย้ายไฟล์จาก FTP Server มายังเครื่อง ของผู้ใช้ เรียกว่า ดาวน์โหลด (Download) และการโอนย้ายไฟล์จากเครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้ใช้ไปยัง FTP Server เรียกว่า อัพโหลด (Upload) ปัจจุบันการโอนย้ายข้อมูล หรือ FTP ใช้กันอย่างแพร่หลาย และแต่ละแห่งจะมีการบริการข้อมูลแตกต่างกันไป แต่โดยปกติแล้วในการโอนย้ายข้อมูลจะต้องมีการ อนุญาตให้ใช้บริการ แต่ในปัจจุบันมีเครือข่ายหลายแห่งที่เปิดบริการให้ผู้ใช้ภายนอกสามารถถ่ายโอนข้อมูล โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย

4. การสืบค้นข้อมูล (Search Engine)

การสืบค้นข้อมูล คือ บริการที่ใช้ในการค้นหาข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต โดยครอบคลุมทั้งข้อความ ปภาพ ภาพเคลื่อนไหว เพลง ซอฟต์แวร์ แผนที่ ข้อมูลบุคคล กลุ่มข่าว และอื่น ๆ ซึ่งแตกต่างกันไปแล้วแต่ โปรแกรมหรือผู้ให้บริการแต่ละราย โดยพิมพ์ข้อความที่ต้องการสืบค้นเข้าไป โปรแกรมจะทําการค้นหา ข้อมูลที่ต้องการให้ แล้วแสดงผลลัพธ์ขึ้นมา โปรแกรมประเภทนี้เรียกว่า Search Engines เว็บไซต์ที่ ทําหน้าที่เป็น Search Engines มีอยู่เป็นจํานวนมาก เช่น Google, Yahoo, Sanook เป็นต้น

5. การสนทนากับผู้อื่นบนอินเทอร์เน็ต (Chat)

จะคล้ายกับการใช้โทรศัพท์แต่แตกต่างกันที่ เป็นการสื่อสารผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ซึ่งจะใช้ ไมโครโฟนและลําโพงที่ต่ออยู่กับคอมพิวเตอร์ในการสนทนา ปัจจุบันมีโปรแกรมมากมายให้เลือกใช้ เช่น Spe, Google Talk, Pattalk เป็นต้น ซึ่งผู้ใช้ต้องดาวน์โหลดโปรแกรมเหล่านี้ แล้วทําการติดตั้งโปรแกรม โดยผู้ใช้งานต้องมี E-mail และทําการตั้งชื่อและรหัสผ่านเพื่อเข้าใช้งาน ปัจจุบันนอกจากจะติดต่อสื่อสาร ด้วยการพูดคุยด้วยเสียงแล้ว ยังสามารถเห็นหน้าตาผู้สนทนาได้อีกด้วย โดยผ่านทางกล้องหรือ Web Camera

6. กระดานข่าวอิเล็กทรอนิกส์ (News Group or Use Net)

เป็นบริการกระดานข่าวอิเล็กทรอนิกส์ สําหรับผู้ใช้งานอินเทอร์เน็ตสามารถแลกเปลี่ยนข้อมูล ข่าวสาร และแสดงความคิดเห็นลงไปบริเวณกระดานข่าวได้มีการแบ่งกลุ่มผู้ใช้ออกเป็นกลุ่ม ๆ ซึ่งแต่ละ กลุ่มจะสนใจเรื่องราวที่แตกต่างกันไป เช่น การศึกษา การท่องเที่ยว การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม การเกษตร และอุตสาหกรรม เป็นต้น

7. การสื่อสารด้วยข้อความ IRC (Internet Relay Chat)

เป็นการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่น โดยการพิมพ์ข้อความโต้ตอบกัน ซึ่งจํานวนผู้ร่วมสนทนาอาจม หลายคนในเวลาเดียวกัน ทุกคนจะเห็นข้อความที่แต่ละคนพิมพ์เหมือนกับว่ากําลังนั่งสนทนาอยู่ในห้อง เดียวกัน โปรแกรมที่ใช้ในการติดต่อสื่อสารได้แก่ Window Live Messenger, Yahoo Messenger, IC เป็นต้น ปัจจุบันภายในเว็บไซต์ยังเปิดให้บริการห้องสนทนาผ่านทางโปรแกรมเว็บเบราเซอร์ได้อีกด้วย

8. สังคมออนไลน์ (Social Network)

สังคมออนไลน์ คือ สังคมที่จะช่วยให้คุณหาเพื่อนบนโลกอินเทอร์เน็ตได้ง่าย ๆ เราสามารถที่จะสร้าง พื้นที่ส่วนตัวขึ้นมาเพื่อแนะนําตัวเองได้ รวมทั้งทําการติดต่อสื่อสารกับเพื่อนได้หลายช่องทางทั้งการ Chat การแชร์รูป การแชร์วิดีโอ การนัดหมาย นอกจากนี้ยังสามารถทําธุรกิจบนสังคมออนไลน์ได้เช่นกัน ทั้งด้าน การตลาด การโฆษณาประชาสัมพันธ์ เป็นต้น โดยในปัจจุบันมีเว็บ SNS (Social Network Site) มากมาย เช่น Hi5, Friendster, My Space, Face Book, Google, Twitter เป็นต้น